Jakość ograniczników przepięć w badaniach KIGEiT SPAE

Krajowa Izba Gospodarcza Elektroniki i Telekomunikacji (KIGEiT) od wielu lat podejmuje działania mające na celu zapobiegnie wprowadzania na rynek aparatury elektrotechnicznej zabezpieczającej, ochrony przeciwporażeniowej, ochrony przepięciowej oraz aparatury kontrolnej i sterującej, które nie spełniają wymogów, norm i standardów technicznych.

Jakie cele stawia sobie KIGEiT w zakresie poprawy bezpieczeństwa?

Powołaliśmy w tym celu Sekcję Producentów Aparatury Elektrycznej (SPAE), która jest odpowiedzią na problemy, z jakimi spotyka się branża i reprezentujące ją firmy – mówi Stefan Kamiński, prezes zarządu KIGEiT.

Unia Europejska w sposób zasadniczy określa standardy dla produktów elektrycznych, poprzez zdefiniowane normy i konieczność ich przestrzegania. Niestety do Europy trafia wiele aparatów elektrycznych niespełniających norm. W wielu przypadkach produkty te są powszechnie montowane, także przez osoby bez kwalifikacji. Użytkownik taki nieświadomie naraża się na ryzyko utraty zdrowia i mienia. Dlatego też wspólnie podejmujemy inicjatywę ochrony rynku przed takimi właśnie produktami – mówi Marek Tabaka, przewodniczący zarządu Sekcji Producentów Aparatury Elektrycznej.

W dobie postępu technicznego i technologicznego coraz większa liczba urządzeń narażona jest na przepięcia i pożary, dlatego Sekcja Producentów Aparatury Elektrycznej Krajowej Izbie Gospodarczej Elektroniki i Telekomunikacji (SPAE KIGEiT) przy współpracy z niezależnym, akredytowanym laboratorium Biura Badawczego ds. Jakości (BBJ) postanowiła przebadać ograniczniki przepięć tzw. SPD, służące ochronie różnego typu urządzeń.

SPAE KIGEiT przeprowadziła badania ograniczników przepięć. Jaka więc jest ich jakość?

Eksperci Izby wytypowali do badań 25 produktów (różnych producentów, w tym także członków SPAE KIGEiT), które zostały przebadane w akredytowanym laboratorium Biura Badawczego ds. Jakości w Lublinie, działającego przy SEP.

wyniki badań ograniczników przepięć przeprowadzonych przez KIGEiT SPAE

W wyniku przeprowadzonych badań aż 14 produktów (56%) nie spełniło jednego, dwóch, a w niektórych przypadkach trzech sprawdzanych parametrów (6 z nich wybuchło), które są kluczowe dla bezpieczeństwa użytkownika i mienia.

Powyższe wyniki badań, wraz opinią Laboratorium Badawczego BBJ w Lublinie, zostały przekazane do UOKiK, jako organu nadzorującego rynek i sprawy bezpieczeństwa produktów. Urząd podjął działania mające na celu usunięcie nieprawidłowości lub produktów z naszego rynku.

Zobacz także: Na co zwrócić uwagę przy wyborze ograniczników przepięć?

Jakie są konsekwencje wprowadzania na rynek niezgodnych z normami ograniczników przepięć?

Konsekwencją zastosowania urządzeń niespełniających deklarowanych przez producentów parametrów, są w najlepszym wypadku uszkodzenia urządzeń oraz sprzętu (np. RTV i AGD, sprzętu komputerowego, instalacji fotowoltaicznej czy ładowarek samochodowych), w najgorszym mogą być przyczyną pożaru, a co za tym idzie stwarzają poważne ryzyko zagrożenia życia – podkreślił Marek Tabaka.

Co można zrobić, żeby sytuacja na rynku SPD się poprawiła?

Ograniczniki przepięć, których producent deklaruje zgodność z normą PN-EN 61643-11:2013 powszechnie stosuje się w instalacjach elektrycznych w budownictwie mieszkaniowym i podobnym, czyli w obiektach, w których zazwyczaj nie ma specjalistycznego dozoru nad eksploatacją tych instalacji. Bezpośredni dostęp do aparatu zainstalowanego w rozdzielnicy elektrycznej ma użytkownik lokalu, który najczęściej nie posiada odpowiednich kwalifikacji. Tylko spełnienie rygorystycznych wymagań normy gwarantuje, że ogranicznik przepięć w odpowiedni sposób zabezpiecza instalację elektryczną i urządzenia do niej przyłączone – mówi Marek Tabaka.

Obecnie według Unijnego ustawodawstwa jedynym obowiązkiem nakładanym na producenta lub importera aparatury elektrycznej wprowadzającego produkt do sprzedaży na rynku europejskim, który ma potwierdzać zgodność podawanych parametrów ze stanem faktycznym, jest wystawienie tzw. Deklaracji zgodności UE oraz naniesienie poprawnego oznakowania CE na dany wyrób. Z naszych obserwacji przeprowadzonych w trakcie badań wiemy, iż nawet w tym zakresie bardzo często można napotkać nieprawidłowości, takie jak: powoływanie się na nieaktualną dyrektywę/normę produktową lub tylko na część normy, niepoprawne oznakowanie CE czy brak tłumaczenia Deklaracji na język polski, którego wymaga polskie ustawodawstwo.

Istotne jest zwiększanie świadomości konsumentów w zakresie wymagań prawnych, które stawiane są przed producentami, gdyż wiedza na ten temat pozwala zidentyfikować podejrzany, potencjalnie niebezpieczny produkt – mówi Stefan Kamiński. Jednak sama Deklaracja zgodności nie zawsze jest gwarantem jakości aparatu elektrycznego, co wykazały wyniki przeprowadzonych badań. Dopiero obecność certyfikatów wystawianych przez akredytowane jednostki badawcze, takie jak BBJ, IEL, VDE, KEMA itp. daje pewność deklarowanych przez producenta parametrów. Chociaż nie są one obowiązkowe, z punktu widzenia świadomego konsumenta, ich obecność powinna być jednym z ważniejszych kryteriów przy wyborze konkretnego produktu. Szczególnie, gdy wybór nieodpowiedniej jakości ogranicznika przepięć może zagrażać zdrowiu lub życiu użytkownika instalacji elektrycznej.

KIGEIT SPAE

SPAE (Sekcja Producentów Aparatury Elektrycznej) powstała przy Krajowej Izbie Gospodarczej Elektroniki i Telekomunikacji (KIGEiT). Sekcja działa aktywnie od stycznia 2016 roku. Obecnie w jej skład wchodzi 8 firm: ABB Sp. z o.o., Dehn Polska Sp. z o.o., Eaton Electric Sp. z o.o., ETI Polam Sp. z o.o., Hager Polo Sp. z o.o., Legrand Polska Sp. z o.o., Schneider Electric Polska Sp. z o.o., Siemens Sp. z o.o. Sekcja otwarta jest na innych producentów obecnych na rynku polskim.

Do podstawowych zadań SPAE należy między innymi wspieranie oraz implementowanie na terenie Polski wybranych europejskich inicjatyw. Jedną z nich jest MSSI ELECTRICAL (Market Surveillance Support Initiative). Inicjatywa ta zrzesza europejskich wytwórców produktów i systemów z zakresu infrastruktury elektrycznej oraz instalacyjnej niskiego napięcia, organizacje branżowe oraz akredytowane organy oceny zgodności. W ramach podjętej współpracy, podmioty te wspierają lokalne organy w zakresie monitorowania rynku w obszarze produktów i systemów. Podejmują stosowne działania poprzez informowanie właściwych organów nadzoru rynku o produktach, do których zachodzi podejrzenie ich niezgodności z normami i wymaganiami. Sekcja wspiera także akcje informacyjne i edukacyjne na temat bezpieczeństwa produktów z omawianego zakresu.