Jakie zmiany przynosi ustawa licznikowa?
Jakub Tomczak, dyrektor Pionu Operatora Danych Pomiarowych i Liczników w innogy Stoen Operator
Ustawa licznikowa – zmiany dla odbiorców energii elektrycznej
Wprowadzenie liczników zdalnego odczytu przynosi przede wszystkim zasadniczą zmianę dla klientów w kwestii rodzaju rachunku za energię elektryczną. Obecnie bazuje on często na prognozach zużycia prądu. Dzięki odczytowi zdalnemu na rachunku znajdzie się informacja o faktycznym zużyciu w danym okresie i na tej podstawie będzie wyliczana opłata. Nie zmieni się natomiast sama struktura rachunku, tzn. nadal końcowa suma będzie uwzględniać zużycie energii elektrycznej oraz pozostałe opłaty dodatkowe.
Korzyści wynikające z tego rozwiązania to m.in. brak konieczności wizyt inkasenta. Jego rolę przejmie licznik, który będzie komunikował się z dostawcą energii i przesyłał informacje o faktycznym zużyciu prądu. Konsument również będzie miał wgląd w swoje dane o zużyciu. Powstanie Centralny System Informacji Rynku Energii. Uruchomiony zostanie przez Polskie Sieci Elektroenergetyczne. System ma zacząć działać za trzy lata. Dzięki niemu konsumenci zyskają bezpłatny dostęp do swoich bieżących i historycznych danych. Sprawdzą m.in. informacje dotyczące obowiązujących umów, wybranego sprzedawcy energii czy też ilości zużywanej lub produkowanej energii elektrycznej (w przypadku prosumentów) z dokładnością do 15 minut. Konsument będzie widział swoje faktyczne zużycie o różnych porach dnia (choć bez podziału na poszczególne urządzenia elektryczne w domu) i to umożliwi jeszcze bardziej świadome podejmowanie decyzji w kwestii wyboru taryfy.
Warto też podkreślić, że klient ma możliwość stania się aktywnym uczestnikiem rynku energii poprzez udział w tzw. systemie DSR. Polega to na tym, że operator sieci przesyłowej (a w przyszłości również operatorzy sieci dystrybucyjnych) prognozuje w danym okresie zwiększone zapotrzebowanie na energię elektryczną lub ryzyko obniżenia mocy elektrowni z powodu np. ekstremalnych warunków pogodowych. Na tej podstawie można uruchomić interwencyjną redukcję poboru w celu osiągnięcia stabilnego poziomu poboru energii elektrycznej. I tu z pomocą przychodzi konsument. Mając umowę DSR oraz znając swoją rzeczywistą konsumpcję, będzie mógł się umówić z operatorem, że w danym okresie jego zużycie nie może przekroczyć danego pułapu, a za wywiązanie się z umowy będzie otrzymywał określoną rekompensatę finansową.
Ustawa licznikowa – zmiany dla dostawców energii elektrycznej
Dużym wyzwaniem w pierwszym okresie będzie osiągniecie wymaganego poziomu wymiany liczników na inteligentne. Do końca 2023 r. operatorzy będą musieli wymienić co najmniej 15 proc. wszystkich liczników. Pierwszy etap będzie trudny logistycznie, ze względu np. na postępowania przetargowe związane z kupnem odpowiednich urządzeń. Wszyscy operatorzy będą wymieniać je w tym samym czasie, co wywoła duży ruch na rynku ze strony producentów i sprzedawców takich urządzeń. Będą miały one nowe funkcje pomiarowe, których obecnie stosowane liczniki nie mają, producenci będą więc musieli dostosować je do nowych wymagań rynku.
Wymiana wiąże się też z koniecznością rozbudowy systemu informatycznego i dostosowania go do nowych funkcjonalności oraz jego wyskalowania pod zwiększone ilości danych i liczników z którym będzie się komunikował. Takie warunki już teraz spełnia autorski system innogy Stoen Operator – HES NG. Nasze zespoły analityczne i projektowe prowadzą obecnie intensywne prace badawcze nad stworzeniem własnego systemu komunikacji z licznikami. Technologia, którą opracowujemy, pozwoli na bardzo sprawne i skuteczne komunikowanie się z urządzeniem pomiarowym drogą radiową – przy wykorzystaniu częstotliwości 169 MHz.
W efektywnej komunikacji zdalnej pomiędzy urządzeniami i płynnej pracy systemu energetycznego dużą rolę odgrywa bezpieczeństwo. W tym wypadku dostawcy energii muszą zagwarantować dodatkowe poziomy zabezpieczeń polegające m.in. na odpowiednim szyfrowaniu danych.
Ustawa licznikowa weszła w życie 2 lipca 2021 r. Nowa ustawa przewiduje, że do końca 2028 roku inteligentne liczniki zdalnego odczytu zostaną zainstalowane u co najmniej 80% odbiorców końcowych, w tym u co najmniej 80% gospodarstw domowych. Nowelizacja ustawy – Prawo energetyczne zawiera szczegółowy harmonogram instalacji liczników, który zrealizują operatorzy systemów dystrybucyjnych.
Zobacz także: Produkcja energii elektrycznej w Polsce