Aukcje OZE pokazały trendy na rynku zielonej energii

W 2020 r. odbyło się osiem aukcji OZE. Największą popularnością cieszyły się aukcje dedykowane projektom elektrowni wiatrowych oraz instalacjom fotowoltaicznym.

• W ramach aukcji OZE 2020 zakontraktowano blisko 54,5 TWh mocy za prawie 12,9 mld zł.
• Po raz pierwszy w historii systemu aukcyjnego, w koszyku dedykowanym dużym obiektom instalacje fotowoltaiczne zrównały się liczbą ofert oraz mocą zainstalowaną z elektrowniami wiatrowymi.
• W aukcji przeznaczonej dla małych instalacji wiatrowych oraz fotowoltaicznych wszystkie oferty pochodziły od instalacji PV

W wyniku rozstrzygnięcia tegorocznych aukcji łącznie może powstać ponad 1,56 GW instalacji fotowoltaicznych oraz blisko 0,93 GW nowych farm wiatrowych oraz nieco ponad 4 MW nowych mocy w pozostałych technologiach OZE.

Trendy na rynku OZE

W opinii prezesa URE, tegoroczne aukcje pokazały dwa trendy na rynku OZE. Po pierwsze: istotne spowolnienie w rozwoju nowych projektów wiatrowych, co przypisać należy ograniczeniom wynikającym z tzw. ustawy odległościowej. Projekty wiatrowe o dobrej lokalizacji z punktu widzenia wietrzności i cech społeczno-środowiskowych, a przy tym o relatywnie niskich kosztach przyłączenia zostały już wyczerpane. Pojawianie się nowych instalacji wiatrowych oraz potencjał tzw. re-poweringu będzie zatem w przyszłości zależeć w głównej mierze od zmian polityki przestrzennej

Po drugie: malejące koszty instalacji fotowoltaicznych, nowe rozwiązania techniczne, duża liczba potencjalnych lokalizacji (włączając w to tereny poprzemysłowe i pokopalniane) oraz w zasadzie nieograniczone możliwości skalowania projektów, będą dynamizować rozwój energetyki słonecznej. W tym kontekście pojawia się uzasadnienie do rewizji koszyków aukcyjnych, w tym promujących rozwiązania bardziej dopasowane do uwarunkowań pracy systemu elektroenergetycznego, jak np. instalacje hybrydowe. Ponadto, przyjmowane parametry sprzedaży energii elektrycznej dla poszczególnych technologii powinny być współmierne do możliwości rynkowych, tj. skali określonego rodzaju projektów.

Kierunki dalszego rozwoju systemu aukcyjnego są jasne: największy potencjał w generowaniu najbardziej ekonomicznych projektów istnieje tam, gdzie działa mechanizm konkurencji rynkowej. Koszyki dedykowane elektrowniom słonecznym i wiatrowym doskonale sprawdziły się, realizując założenia aukcji. Z drugiej strony, instalacje paliwowe oraz wykorzystujące niszowe technologie, takie jak elektrownie geotermalne czy wodne, w ogóle nie wzięły udziału w tegorocznych aukcjach. Dlatego warto podjąć dyskusję nad możliwością ewentualnego scalenia dedykowanych im koszyków i to zarówno pod kątem technologicznym, jak i wielkości projektów tak, by w przyszłości móc tego rodzaju aukcje skutecznie rozstrzygać – powiedział prezes URE.

Podsumowanie wszystkich aukcji OZE przeprowadzonych przez Prezesa URE w 2020 r.:

1. W 2020 r. do sprzedaży w ramach wszystkich aukcji przeznaczono blisko 75,3 TWh energii elektrycznej ze źródeł odnawialnych o łącznej wartości ponad 27,4 mld zł.
2. Połowę z ośmiu aukcji zamknięto z wynikiem pozytywnym, natomiast cztery nie zostały rozstrzygnięte z powodu braku wymaganej liczny ofert złożonych.
3. W wyniku rozstrzygnięcia wszystkich przeprowadzonych aukcji sprzedano w sumie 54,5 TWh (72 proc.) energii elektrycznej o łącznej wartości blisko 12,9 mld zł (47 proc.).
4. Tylko jedna z ośmiu aukcji przeznaczona była dla instalacji istniejących, migrujących z wygasającego systemu świadectw pochodzenia. Ponad 97 proc. wartości wsparcia trafi zatem do instalacji nowych, czyli takich, w których wytworzenie energii elektrycznej po raz pierwszy nastąpi po dniu zamknięcia sesji aukcji.
5. Nowe instalacje mogły łącznie uzyskać maksymalne wsparcie w wysokości ponad 72,8 mld  zł – tyle przewidziała dla wytwórców w koszykach dla nowych instalacji Rada Ministrów. Całościowe wyniki aukcji wskazują, że nowe instalacje wykorzystały ok. 49 proc. budżetu przewidzianego w ogłoszeniach o aukcjach, sprzedając jednocześnie wolumen energii odpowiadający 74 proc. możliwej do zakontraktowania ilości energii.
6. Instalacje istniejące z przeznaczonej dla nich puli o wartości ponad 1,6 mld zł zdołały zagospodarować nieco ponad 323 mln zł, co stanowi 20 proc. możliwego do uzyskania wsparcia. Jednocześnie instalacje te wykorzystały również 20 proc. wolumenu energii przewidzianego przez rząd.

Małe instalacje wiatrowe i fotowoltaiczne – wyniki aukcji OZE

3 grudnia 2020 r. odbyła się ósma, ostatnia w tym roku aukcja OZE (oznaczona AZ/8/2020). Aukcja ta była przeznaczona dla nowych, małych (o mocy nie większej niż 1 MW) instalacji, wykorzystujących do wytwarzania energii elektrycznej energię wiatru na lądzie albo promieniowania słonecznego (fotowoltaika, PV).

Do aukcji przystąpiło 590 wytwórców, składając łącznie 1618 ofert. Wszystkie oferty pochodziły od instalacji fotowoltaicznych. W ramach tego koszyka na zakup 11,76 TWh energii przeznaczono ponad 4,5 mld zł. W wyniku rozstrzygnięcia aukcji AZ/8/2020 sprzedano prawie 11,75 TWh energii elektrycznej (99,9 proc. energii przeznaczonej do sprzedaży)zaoferowanej przez 235 wytwórców, o łącznej wartości ponad 3 mld zł (67 proc. możliwego do uzyskania wsparcia). W wyniku rozstrzygnięcia tej aukcji mogą powstać instalacje fotowoltaiczne o łącznej mocy zainstalowanej elektrycznej ponad 0,7 GW.

W związku z olbrzymią liczbą złożonych ofert, zwycięzcy aukcji zostali wyłonieni nie tylko w oparciu o cenę sprzedaży, ale również kolejność ich złożenia. Zgodnie bowiem z ustawą o OZE,w przypadku gdy kilku uczestników aukcji zaoferuje taką samą najniższą cenę sprzedaży energii elektrycznej wytworzonej z odnawialnych źródeł energii, o sprzedaży rozstrzyga kolejność złożonych ofert.

Łączna ilość energii zaoferowana przez wytwórców (24,6 TWh) stanowiła ponad 209 proc. ilości energii określonej w ogłoszeniu o aukcji. Natomiast łączna wartość energii zaoferowana przez wytwórców (6,6 mld zł) stanowiła blisko 147 proc. wartości energii określonej w ogłoszeniu.

Cena referencyjna w tym koszyku wynosiła 360 zł/MWh. Minimalna cena, po jakiej została sprzedana energia wyniosła 222,87 zł/MWh.

Duże instalacje wiatrowe i fotowoltaiczne – wyniki aukcji

26 listopada odbyła się największa tegoroczna aukcja OZE. Była przeznaczona dla nowych instalacji o mocy zainstalowanej elektrycznej większej niż 1 MW, wykorzystujących do wytwarzania energii elektrycznej energię wiatru albo energię promieniowania słonecznego.

• Możliwa do sprzedania ilość energii wynosiła ponad 46,3 TWh, a jej wartość ponad 14 mld zł.
• Do aukcji przystąpiło 97 wytwórców, składając łącznie 127 ofert (64 oferty od instalacji wiatrowych i 63 oferty od instalacji fotowoltaicznych).
• 1,7 GW nowych mocy: 0,8 GW instalacji fotowoltaicznych oraz 0,9 GW farm wiatrowych.

Aukcje na sprzedaż energii elektrycznej z OZE przeprowadza URE. W tym roku wytwórcy zaoferowali energię o wolumenie o blisko 20 proc. większym niż określony w ogłoszeniu o aukcji (oferowali do sprzedania ponad 54,9 TWh, w ogłoszeniu było 46,3 TWh). Natomiast łączna wartość energii proponowana przez wytwórców była niższa (12,8 mld zł, w ogłoszeniu było 14 mld zł), czyli stanowiła ok. 91 proc. wartości energii określonej w ogłoszeniu.

Wyniki siódmej z ośmiu tegorocznych aukcji świadczą o stopniowym wyczerpywaniu się relatywnie tanich projektów wiatrowych, które są wypierane przez intensywnie rozwijające się instalacje fotowoltaiczne. Wyniki przyszłorocznej aukcji dedykowanej temu koszykowi, w tym w szczególności struktura ofert, w dużej mierze zależeć zatem będą od dalszych losów nowelizacji tzw. ustawy „odległościowej”. Tegoroczna średnia cena zaoferowana przez zwycięzców tego koszyka była wyższa o 7,5 proc. od średniej z cen zwycięzców z ubiegłego roku  – zauważa Rafał Gawin, prezes URE.

Zobacz także: Moc fotowoltaiki w Polsce, Moc instalacji wiatrowych w Polsce

W aukcji sprzedano prawie 42 TWh energii elektrycznej o wartości 9,4 mld zł zaoferowanej w ramach 96 ofert złożonych przez 70 wytwórców. W wyniku rozstrzygnięcia aukcji może powstać ponad 1,7 GW nowych mocy produkujących zieloną energię: 0,8 GW nowych instalacji fotowoltaicznych oraz 0,9 GW nowych farm wiatrowych. Dla porównania największy blok w Elektrowni Kozienice ma moc blisko 1,1 GW.

Zobacz także: Stan programu Mój Prąd

Minimalna cena, po jakiej została sprzedana energia w tym koszyku aukcyjnym wyniosła 190 zł/MWh, natomiast cena maksymalna 249,90 zł/MWh. Zakontraktowany w wyniku aukcji wolumen energii będzie otrzymywał wsparcie w latach 2021–2038. Wytwórcy, którzy wygrali aukcję mają odpowiednio: 33 miesiące  – instalacje wiatrowe oraz 24 miesiące – instalacje fotowoltaiczne, na rozpoczęcie sprzedaży zakontraktowanej energii elektrycznej. 

W ubiegłorocznej aukcji w analogicznym koszyku sprzedano prawie 78 TWh energii o wartości ponad 16,2 mld zł, zaoferowanej w ramach 101 złożonych ofert. Wtedy najtańsza energia sprzedana została za 162,83 zł/MWh, a najdroższa za 233,29 zł/MWh.

RE na podstawie URE