Plafony – wyniki badań formalnych i laboratoryjnych

Inspekcja Handlowa objęła kontrolą oprawy oświetleniowe. Niektóre z nich nie spełniają ustawowych wymagań dla sprzętu elektrycznego. Okazało się również, że prawidłowo oznakowane oprawy mogą być wadliwie konstrukcyjnie.

• Inspekcja Handlowa poddała oprawy oświetleniowe badaniom formalnym i laboratoryjnym.
• Upubliczniona została lista skontrolowanych opraw: nazwa, zdjęcie, podmiot odpowiedzialny za wprowadzenie do obrotu oraz podjęte działania.

W miesiącach marzec-czerwiec 2021 r. Inspekcja Handlowa sprawdziła oprawy oświetleniowe w 6 miastach w Polsce (Katowice, Kielce, Olsztyn, Szczecin, Warszawa, Wrocław). Celem kontroli była ocena, czy udostępniane na rynku oprawy oświetleniowe, ze szczególnym uwzględnieniem opraw do stosowania w łazienkach tzw. plafonów, w tym poprzez badania laboratoryjne, spełniają wymagania określone w rozporządzeniu Ministra Rozwoju z dnia 2 czerwca 2016 r. w sprawie wymagań dla sprzętu elektrycznego oraz czy zostały spełnione obowiązki wynikające z ustawy z dnia 13 kwietnia 2016 r. o systemach oceny zgodności i nadzoru rynku.
Kontrola objęła 10 przedsiębiorstw. Łącznie skontrolowano 15 wyrobów (11 z Chin oraz 4 z Polski).

Wyniki kontroli opraw oświetleniowych

• NIEZGODNOŚCI FORMALNE: pod względem niezgodności formalnych (bez wyników badań laboratoryjnych) zakwestionowano 2 oprawy oświetleniowe. Niezgodności formalne w jednej dotyczyły nieprawidłowości w deklaracji zgodności (przywołano zły akt prawny, nie podano prawidłowej nazwy wyrobu oraz modelu, brak było informacji, że „niniejsza deklaracja zgodności wydana zostaje na wyłączną odpowiedzialność producenta”.
  W drugiej oprawie stwierdzono niepełne informacje warunkujące bezpieczeństwo użytkowania urządzenia, np. brak oznakowania II klasą ochronności czy brak cechowania symbolem rodzaju zasilania oraz umieszczenie tabliczki znamionowej po wewnętrznej stronie, co powodowało, że była niewidoczna dla użytkowników przed montażem.
• BADANIA LABORATORYJNE: każdy ze skontrolowanych wyrobów został poddany badaniom laboratoryjnym. Łącznie do badań przekazano 15 wyrobów – 4 oprawy produkcji krajowej i 11 wytworzonych w Chinach. Badaniom poddano oprawy oświetleniowe o różnym stopniu IP, z czego 7 było przeznaczonych do stosowania w łazienkach (tzw. plafony łazienkowe), 4 do użytku zewnętrznego, a 4 do użytku wewnętrznego, np. do przedpokoju.
  Po przebadaniu wszystkich wyrobów na zgodność z normą PN-EN 60598-1:2015-04 Oprawy oświetleniowe — Część 1: Wymagania ogólne i badania oraz normą PN-IEC 598-2-1:1994 Oprawy oświetleniowe – Wymagania szczegółowe — Oprawy oświetleniowe stałe ogólnego przeznaczenia, stwierdzono, że 6 z 15 opraw oświetleniowych (40% wyrobów zbadanych) nie spełniło obowiązujących wymagań, nie zapewniając deklarowanej odporności na wnikanie wody i pyłu, co stwarza zagrożenie zwarcia elektrycznego, a w konsekwencji nawet pożaru.

W zestawieniu wyrobów zgodnych znalazły się oprawy następujących firm: GTV Poland, Castorama Polska, Candellux Lighting, SANICO ELECTRONICS POLSKA, ADEO Service, Kanlux. Niektóre z tych firm mają na tej samej liście także wyroby niezgodne.

Zobacz także: Zestawienie wyników badań laboratoryjnych opraw oświetleniowych pod kątem spełniania wymagań dla sprzętu elektrycznego

Działania naprawcze

Inspektorzy Inspekcji Handlowej w przypadku opraw oświetleniowych, w których w wyniku badań laboratoryjnych nie stwierdzono niezgodności konstrukcyjnych, ale stwierdzono niezgodności formalne, wystąpili do przedsiębiorców o podjęcie dobrowolnych działań naprawczych, które są w trakcie realizacji. W jednym przypadku (plafoniera – nieprawidłowości dot. oznaczeń i ostrzeżeń), kontrolowany podmiot dobrowolnie wycofał z obrotu kwestionowaną oprawę. Do momentu sporządzenia informacji kwartalnej wpłynęły akta kontroli dotyczące 2 wyrobów, pochodzących z Chin, które zostały zakwestionowane podczas badań laboratoryjnych. Akta są w trakcie analizy.

Wyniki kontroli pokazały, że nieprawidłowości dotyczące oznakowania, nie przekładają się wprost na wady konstrukcyjne (w 2 zakwestionowanych pod względem formalnym oprawach nie stwierdzono wad konstrukcyjnych). Jednocześnie wyniki badań laboratoryjnych wskazały, że prawidłowo oznakowane wyroby (m.in. nazwą producenta), z dołączoną instrukcją obsługi zawierającą wszystkie niezbędne informacje, mogą być niezgodne pod względem konstrukcyjnym. Łącznie 40% zbadanych opraw nie spełniło wymagań w zakresie odporności na wnikanie wody i pyłu.

RE na podstawie danych UOKiK