LitPol Link połączy Olitę na Litwie z Ełkiem, zaś NordBalt – szwedzkie Nybro z litewską Kłajpedą. Te dwa połączenia zwiększą o 1200 MW zdolności przesyłowe w regionie. Oznacza to, że po raz pierwszy rynki energetyczne w krajach bałtyckich będą połączone ze szwedzką i polską siecią elektroenergetyczną. Przed realizacją tych projektów region Morza Bałtyckiego był podłączony do unijnego rynku energii elektrycznej za pomocą zaledwie dwóch połączeń – Estlink 1 i 2, które przebiegają między Finlandią i Estonią.
– W prawdziwej unii energetycznej nie ma miejsca dla wysp energetycznych, a energia elektryczna musi być w stanie swobodnie przepływać przez granice. Dziś stawiamy znaczący krok w kierunku większego bezpieczeństwa dostaw dla odbiorców energii elektrycznej w regionie oraz zwiększania konkurencji na rynku energii elektrycznej – powiedział Miguel Arias Cañete, komisarz ds. polityki klimatycznej i energetycznej.
W otwarciu wziął również udział polski minister rozwoju Mateusz Morawiecki.
Nowe połączenia znacznie zwiększą poziom połączeń wzajemnych w Polsce oraz trzech krajach bałtyckich – Estonii, Łotwie i Litwie, które są uznawane za jeden podmiot, jeśli chodzi o ich integrację na unijnym rynku energii elektrycznej. Przed powstaniem LitPol Link i NordBalt, zarówno Polska jak i kraje bałtyckie nie osiągały minimalnego celu UE 10 proc. połączeń wzajemnych.
– Te dwa nowe połączenia elektroenergetyczne stanowią ważny krok w integracji krajów bałtyckich i Polski z resztą europejskiego rynku energii elektrycznej. Będą one miały ogromny wpływ na europejską sieć energii elektrycznej, sięgając daleko poza trzy kraje, które bezpośrednio obejmują – powiedział na inauguracji w Wilnie litewski komisarz Vytenis Andriukaitis.
LitPol Link znalazł się na komisyjnej liście projektów będących przedmiotem wspólnego zainteresowania, co dało mu dostęp do 27 376 500 euro dotacji dla prac prowadzonych na Litwie w ramach instrumentu „Łącząc Europę”. Skorzystano również z funduszy strukturalnych UE na roboty budowlane realizowane w Polsce, z pożyczki z Europejskiego Banku Inwestycyjnego w wysokości 55 mln euro oraz pożyczki z Nordyckiego Banku Inwestycyjnego w wysokości 50 mln euro. LitPol Link przyczyni się również do zwiększenia bezpieczeństwa energetycznego Litwy i północnej części Polski.
NordBalt przyczyni się do rozwoju rynku energii elektrycznej w rejonie Morza Bałtyckiego. Projekt został dofinasowany kwotą 131 mln euro w ramach Europejskiego programu energetycznego na rzecz naprawy gospodarczej. NordBalt pomoże również w przepływie energii wodnej z krajów skandynawskich w kierunku Litwy i dwóch pozostałych krajów bałtyckich.
Jeszcze w 2008 roku, kraje bałtyckie były praktycznie „wyspą energetyczną”. Sytuacja ta doprowadziła do stworzenia planu działań w zakresie połączeń międzysystemowych na rynku energii państw bałtyckich (BEMIP), w ramach którego LitPol Link i NordBalt zostały zidentyfikowane jako projekty priorytetowe.
Obecnie bałtycka sieć elektryczna jest zsynchronizowana z rosyjską i białoruską. Zainaugurowane dziś połączenia mogą stworzyć techniczne podstawy do synchronizacji bałtyckiej sieci elektrycznej z resztą Europy.
Źródło: Komisja Europejska
