Instalacje oświetleniowe w budynkach muszą nie tylko podlegać obowiązującym wymaganiom technicznym oraz ogólnym przepisom bezpieczeństwa i higieny pracy, lecz również gwarantować komfort obsługi i estetyczny wygląd pomieszczeń. Wieloobwodowe układy zasilające coraz większą liczbę opraw oświetleniowych wymagają stosowania wielożyłowych przewodów z jasnoniebieską żyłą „N”, jak np. nkt instal lumen YDYpżo 4×1,5 mm kw.
Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie, pomieszczenia przeznaczone na pobyt ludzi należy zaopatrzyć w odpowiednie oświetlenie dzienne, dopasowane do jego kształtu, wielkości i przeznaczenia. Instalacja powinna jednocześnie umożliwiać włączanie źródeł światła za pomocą łączników wieloobwodowych. Warto jednak zauważyć, że instalacje oświetleniowe w budownictwie dawno już przestały pełnić podstawową funkcję, jaką jest oświetlanie pomieszczeń i ciągów komunikacyjnych.
Rys. 1. Schemat oświetlenia grupowego (wieloobwodowego) z zastosowaniem łącznika szeregowego (świecznikowego) i przewodu nkt instal lumen YDYpżo 4×1,5 mm2
Obecnie stało się ono również ważnym elementem aranżacji wnętrz podkreślającym ich indywidualny design. W pomieszczeniach takich jak salon i pokój dzienny często planuje się więcej niż jeden obwód oświetlenia głównego oraz kilka obwodów oświetlenia pomocniczego. Coraz częściej w budynkach jednorodzinnych stosuje się również podświetlenie schodów, które nie tylko zapewnia bezpieczeństwo, lecz także akcentuje architekturę klatki schodowej. Innym typem oświetlenia, które obecnie często można spotkać w budownictwie mieszkaniowym, jest oświetlenie rezerwowe zapewniające ciągłość działania źródeł światła pomimo zaniku zasilania podstawowego. Rosnący poziom skomplikowania połączeń elektrycznych sprawia, że standardowe przewody trójżyłowe typu YDYpżo 3 × 1,5 mm kw. przestają wystarczać. We wszystkich tych zastosowaniach sprawdzą się przewody czterożyłowe nkt instal lumen YDYpżo 4 × 1,5 mm kw.
Idealne rozwiązanie rozbudowanych obwodów
Do wykonywania wielopunktowego oświetlenia z wieloobwodowymi łącznikami należy stosować czterożyłowe przewody z żyłą roboczą „N” w kolorze jasnoniebieskim. Jest to zgodne z normą PN-HD 60364-5-51 Instalacje elektryczne w obiektach budowlanych, zawierającą wymóg oznaczania neutralnych przewodów „N” w tym kolorze. Oprócz zastosowań w obwodach świecznikowych przewody czterożyłowe są niezbędnym elementem klasycznych projektów instalacji z zastosowaniem łączników schodowych lub łączników schodowych i krzyżowych.
Rys. 2. Schemat oświetlenia z zastosowaniem łączników schodowych i krzyżowych we wnętrzu, do którego prowadzi kilka wejść/wyjść z zastosowaniem przewodu nkt instal lumen YDYpżo 4×1,5 mm2
Dzięki takiemu rozwiązaniu oświetlenie schodów można włączać i wyłączać zarówno z poziomu parteru, jak i każdej kondygnacji budynku. Taki układ stosuje się również w przypadku długich korytarzy lub pomieszczeń z więcej niż jednym wyjściem. W przypadku wielokondygnacyjnych budynków z większą liczbą punktów sterowania montowane są łączniki krzyżowe, jako środkowy łącznik. Alternatywnym rozwiązaniem takiego tradycyjnego układu jest instalacja z przekaźnikami bistabilnymi, jednak jej mankamentem może być podatność na uszkodzenia w wyniku np. przepięć ze względu na obecność w obwodzie wrażliwej elektroniki. Klasyczne rozwiązanie z łącznikami schodowymi i krzyżowymi daje natomiast pewność bezawaryjnego działania.
Światło pod kontrolą
Kolejnym rozwiązaniem dla wszystkich użytkowników, którzy cenią sobie wysoki stopień komfortu i bezawaryjne użytkowanie oświetlenia, może być instalacja oświetlenia rezerwowego, które zapewnia ciągłość działania opraw pomimo przerw w dostawie sieciowej energii elektrycznej. Tym samym pełni ono podobne funkcje co oświetlenie awaryjne.
Rys. 3. Schemat oświetlenia rezerwowego z wykorzystaniem przewodu nkt instal lumen YDYpżo 4×1,5 mm2
Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Infrastruktury z 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie, tego typu rozwiązanie powinno być stosowane m.in. w takich miejscach, jak: sale kinowe i widowiskowe, czytelnie, lokale, hale sportowe mieszczące ponad 200 osób, oraz ciągi komunikacyjne. Nic jednak nie stoi na przeszkodzie, aby stosować takie oświetlenie rezerwowe w budynkach jednorodzinnych. Jego istotną zaletę stanowi to, że w razie krótkotrwałego zaniku napięcia pomieszczenia są oświetlone przez określony czas, dzięki czemu użytkownicy mogą w niezakłócony i bezpieczny sposób kontynuować wykonywane czynności. Układ tego typu składa się z oprawy połączonej z inwerterem (przetwornik z akumulatorem), który w tym przypadku pełni funkcję rezerwowego źródła energii. Do wykonania takiego obwodu niezbędny jest przewód czterożyłowy. Niebieska żyła fazowa „N” pełni dwie funkcje – sygnalizacyjną i zasilającą. W momencie przerwania dostawy prądu przesyła ona sygnał do inwertera, który przejmuje zasilanie oprawy. Po przywróceniu napięcia podstawowego tak wykonany układ ładuje akumulator inwertera do uzyskania pełnej sprawności. Taka klasyczna instalacja oświetlenia rezerwowego to sposób na zagwarantowanie bezawaryjnego funkcjonowania opraw nawet w nieprzewidzianych wypadkach.
Opracowano na podstawie materiałów nkt cables
Zaprenumeruj Rynek Elektryczny
