Pomoc zwrotna to rozwiązanie zastosowane po raz pierwszy w Polsce przez Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (NFOŚiGW) wspólnie z Ministerstwem Energii. Skorzystają z niego przedsiębiorcy oraz inne podmioty w celu poprawy efektywności energetycznej.
Pomoc zwrotna to forma wsparcia dopuszczona przez Komisję Europejską w perspektywie finansowej na lata 2014–2020. Jest to połączenie elementów wsparcia podlegającego zwrotowi (o charakterze instrumentów finansowych) oraz wsparcia bezzwrotnego. Zasada zwrotności środków finansowych umożliwia ponowne ich wykorzystanie na poziomie krajowym, a tym samym wsparcie kolejnych projektów.
Zaletą pomocy zwrotnej jest większa elastyczność w porównaniu z instrumentami finansowymi lub dotacjami. Proporcje pomiędzy komponentami pomocy zwrotnej (częścią zwrotną a bezzwrotną) można dostosować do potrzeb danej inwestycji.
W przypadku pomocy zwrotnej można także stosować mechanizmy motywacyjne, zachęcające beneficjentów do realizacji bardziej ambitnych projektów, dających większe efekty ekologiczne, np. większą oszczędność energii.
W ramach pomocy zwrotnej na promowanie efektywności energetycznej i wykorzystanie odnawialnych źródeł energii (OZE) przeznaczono ok. 618 mln zł, na wspieranie zaś efektywności energetycznej w sektorze mieszkaniowym – ok. 930 mln zł. Planowane jest również wspieranie inwestycji dotyczących wytwarzania energii z OZE podłączonych do sieci energetycznej.
Konkursy z alokacją w wysokości ok. 433 mln zł mają ruszyć w II kwartale 2017 r.