Jednym z podstawowych zadań oprawy oświetleniowej jest dostosowanie rozsyłu światłości (potocznie określanego mianem rozsyłu światła) wytwarzanego przez źródło światła do określonego zastosowania oświetleniowego. Prawie nigdy rozsył światłości, którym dysponuje źródło światła nie jest odpowiedni do danego zastosowania oświetleniowego.
Wykorzystując oświetlenie pragniemy oświetlić konkretny obiekt znajdujący się w sąsiedztwie oprawy oświetleniowej bądź też wnętrze pomieszczenia, jednak z uwydatnieniem określonych jego części. Ma to na celu z jednej strony uzyskanie jak najlepiej oświetlonej pożądanej części przestrzeni, oczywiście kosztem mniej oświetlonych pozostałych, a z drugiej strony znaczenie mają czynniki ekonomiczne.
Wszystko o oprawach asymetrycznych
Zastosowanie oświetlenia asymetrycznego
Budowa asymetrycznych opraw oświetleniowych LED
Podział i przykłady asymetrycznych opraw oświetleniowych LED
Tradycyjne źródła światła, które są coraz rzadziej wykorzystywane, posiadają prawie całoprzestrzenny rozsył światłości. Jest on ograniczony jedynie przez element montażowy źródła – trzonek. W przypadku źródeł światła LED, rozsył światłości jest półprzestrzenny. Źródło światła LED przypomina małą powierzchnię, która świeci tylko jedną ze swoich stron.
Przeczytaj informacje z rynku oświetleniowego
Wśród wielu różnorodnych zastosowań oświetlenia, można wskazać kilka z nich jako charakterystyczne. Dla tych zastosowań zostały określone charakterystyczne rozsyły światłości:
- obrotowo-symetryczny – odpowiedni dla kwadratowego, a najlepiej okrągłego obiektu oświetlanego centralnie;
- symetryczny – odpowiedni dla prostokątnego obiektu oświetlanego centralnie;
- asymetryczny – odpowiedni dla prostokątnego obiektu oświetlanego niecentralnie.
Asymetryczne oświetlenie
Asymetryczne oświetlenie najłatwiej wyobrazić sobie poprzez modyfikację zastosowania oświetlenia symetrycznego, polegającą na przesunięciu oprawy oświetleniowej, która znajdowała się centralnie nad oświetlaną powierzchnią, ku krawędzi tej powierzchni.
Takie sytuacje często występują w halach sportowych, boiskach, parkingach czy też przy oświetleniu ścian pomieszczeń, na których może znajdować się na przykład tablica. Nie można w tej sytuacji znaleźć rozwiązania poprzez przekręcenie oprawy oświetleniowej, tak aby świeciła ku środkowi powierzchni, a nie ku jej krawędzi, co ma miejsce po wprowadzonej modyfikacji. Należy zastosować w miejsce symetrycznego układu optycznego inny, odpowiedni układ optyczny, tzn. układ asymetryczny. Zapewni on dobre oświetlenie tej powierzchni, minimalizując światło, które pada poza tę powierzchnię.
W celu równomiernego oświetlenia powierzchni w sposób asymetryczny, wymagany jest specjalny rozsył światłości.
Rozsył asymetryczny cechują znacznie mniejsze wartości światłości (wyrażanej w kandelach [cd]), wysyłane w kierunku dolnej półprzestrzeni (pod oprawę oświetleniową) w stosunku do wartości światłości wysyłanych w oddalone części od oprawy oświetleniowej. Taka relacja wynika wprost z analizy odległości między oprawą oświetleniową a oświetlaną częścią powierzchni oraz kierunkiem, z którego pada światło na tę część powierzchni. Zarówno zwiększenie odległości, jak i bardziej skośne padanie światła, wymusza zwiększenie światłości.
Typowy rozsył światłości asymetrycznej oprawy oświetleniowej w dwóch wzajemnie prostopadłych płaszczyznach. w obie strony oprawa świeci w ten sam sposób.
Autor: dr Kamil Kubiak, Politechnika Warszawska
Artykuł ukazał się w nr 10/2017, Zaprenumeruj Rynek Elektryczny
